Mimari Manzaraya Göre Farklı Stillere Bir Bakış

Mimari stiller çoğu zaman çevredeki manzaradan etkilenir. Bir manzaranın iklimi, arazisi ve nebat örtüsü şeklinde fizyolojik özellikleri, binaların ve öteki yapıların tasarımını şekillendirmede rol oynayabilir.

Bu makalede, mimari stiller ile değişik manzaralar arasındaki ilişkiyi inceleyeceğiz. Mimari stili etkileyebilecek değişik faktörleri tartışacağız ve değişik mimari stillerin değişik etraf koşullarına cevap olarak iyi mi evrimleştiğine dair örnekler sunacağız.

II. Manzaraya Göre Mimari Stiller

Mimari stilleri sınıflandırmanın birçok değişik yolu vardır. Yaygın bir yol, mimari stilleri bulundukları manzaraya gore sınıflandırmaktır.

Manzaraya gore en yaygın mimari tarzlardan bazıları şunlardır:

• Akdeniz seçimi
• Kıyı stili
• Dağ stili
• Çöl stili
• Tropikal biçim
• Orman seçimi
• Gecekondu semti seçimi

III. Akdeniz Seçimi

Akdeniz stili, sıva, taş ve fayans şeklinde hafifçe, havadar malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman sıcak, kuru iklimlerde bulunur ve aleni hava avluları ve terasları ihtiva eder.

Akdeniz mimarisinin en meşhur örnekleri içinde İspanya’nın Granada kentindeki Elhamra ve İtalya’nın Vicenza kentindeki Villa Rotonda yer alır.

IV. Kıyı Stili

Kıyı stili, ahşap, taş ve cam şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman kıyı bölgelerinde bulunur ve verandalar, balkonlar ve güverteler şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Kıyı mimarisinin en meşhur örnekleri içinde Amerika’nin Massachusetts eyaletindeki Cape Cod evi ve Avustralya’nın Sidney kentindeki kumsal evi yer alır.

V. Dağ Stili

Dağ stili, taş, tuğla ve kereste şeklinde ağır, dayanıklı malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman dağlık alanlarda bulunur ve dik çatılar, bacalar ve şömineler şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Dağ mimarisinin en meşhur örnekleri içinde Amerika’deki Rocky Dağları’ndaki kütük evler ve Avrupa’daki Alpler’deki şaleler yer alır.

BİZ. Çöl Stili

Çöl stili, kerpiç, kerpiç ve taş şeklinde mütevazı, süslenmemiş malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman kurak bölgelerde bulunur ve avlular, rüzgar kuleleri ve su özellikleri şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Çöl mimarisinin en meşhur örnekleri içinde Afrika’nın Mali kentindeki Cenne Yüce Camii ve Hindistan’ın Agra kentindeki Tac Mahal yer alır.

VII. Tropikal Yoldam

Tropikal yoldam, bambu, palmiye yaprakları ve saz şeklinde hafifçe, havadar malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman tropikal bölgelerde bulunur ve aleni hava pavyonları, verandalar ve yüzme havuzları şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Tropikal mimarinin en meşhur örnekleri içinde Kamboçya’daki Angkor Wat mabet kompleksi ve İspanya’nın Barselona kentindeki Sagrada Familia yer alır.

VIII. Orman Seçimi

Ormanlık seçimi, ahşap, taş ve kabuk şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu biçim çoğu zaman ormanlık alanlarda bulunur ve kütük evler, ağaç evler ve çardaklar şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Orman mimarisinin en meşhur örnekleri içinde Amerika’nin Pensilvanya eyaletindeki Fallingwater Evi ve İsveç’teki Treehouse Oteli sayılabilir.

IX. Gecekondu semti Stili

Gecekondu semti stili, tuğla, dış cephe kaplaması ve asfalt zona şeklinde sıradan, işlevsel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman kenar mahalle bölgelerinde bulunur ve ön verandalar, garajlar ve yüzme havuzları şeklinde unsurlar ihtiva eder.

Gecekondu semti mimarisinin en meşhur örnekleri içinde Amerika’nin Kaliforniya eyaletindeki çiftlik evi ve Amerika’nin Ortabatı eyaletindeki iki kattan oluşan ev sayılabilir.

Popüler Sorular

S: Mimari stili etkileyebilecek değişik faktörler nedir?

Mimari Yoldam	Görünüm	İklim	Bina	Tasavvur Özellikleri
Akdeniz	Kıyı	Sıcak, kuru	Beyaz badanalı duvarlar, pişmiş toprak çatılar, kemerler	Zeytin ağaçları, çeşmeler, avlular
Kıyı	Kıyı	Ilıman, nemli	Arduvaz çatılar, ahşap zona, kalas kaplama	Vapur kaplaması, dul yürüyüş yolları
Dağ	Dağlık	Soğuk, karlı	Taş duvarlar, dik çatılar, ağır keresteler	Kütük evler, kuleler, balkonlar
Çöl	Çöl	Sıcak, kuru	Kerpiç duvarlar, düz çatılar, avlular	Vaha bahçeleri, rüzgar kuleleri, avlular
Tropikal	Tropikal	Sıcak, nemli	Palmiyeler, sazdan çatılar, aleni hava yapıları	Verandalar, balkonlar, panjurlar
Ormanlık alan	Ormanlık	Ilıman, nemli	Kütük evler, tahta kaplama, dik çatılar	Verandalar, şömineler, çatırdayan sandalyeler
Gecekondu semti	Gecekondu semti	Ilıman, nemli	Tuğla evler, vinil kaplama, zona çatılar	Garajlar, ön verandalar, arka bahçeler

II. Manzaraya Göre Mimari Stiller

Mimari stiller bir manzaradan diğerine mühim seviyede değişebilir. Bunun sebebi, bölgenin iklimi, arazisi ve nebat örtüsü şeklinde bir takım faktördür.

Manzaraya gore en yaygın mimari stillerden bazıları şunlardır:

• Akdeniz stili: Bu yoldam, aleni renkli taş, sıva ve fayans kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman Akdeniz bölgesi şeklinde sıcak, kuru iklimlerde bulunur.
• Kıyı stili: Bu yoldam, ahşap, taş ve cam şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman denizin sert koşullarına dayanabildiği kıyı bölgelerinde bulunur.
• Dağ stili: Bu yoldam, ağır kereste, taş ve arduvaz kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman soğuk, karlı kışlara dayanabildiği dağlık bölgelerde bulunur.
• Çöl stili: Bu yoldam, sıradan, geometrik formların kullanması ve eylemsiz güneş tasarımına güvenmesiyle karakterize edilir. Çoğu zaman aşırı sıcağa dayanabildiği sıcak, kuru çöllerde bulunur.
• Tropikal yoldam: Bu yoldam, hafifçe, havadar yapıların kullanması ve naturel havalandırma ve gölgelendirme kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman sıcak, nemli iklime dayanabildiği tropikal bölgelerde bulunur.
• Ormanlık yoldam: Bu yoldam, ahşap, taş ve saz kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman çevredeki nebat örtüsüyle harmanlanabildiği ormanlık alanlarda bulunur.
• Gecekondu semti stili: Bu yoldam, tuğla, ahşap ve taş şeklinde geleneksel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Çoğu zaman bir camia ve ilinti duygusu yaratabileceği kenar mahalle bölgelerinde bulunur.

III. Akdeniz Seçimi

Akdeniz seçimi, taş, ahşap ve pişmiş toprak şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu biçim, Akdeniz bölgesi şeklinde sıcak ve kuru iklimlerde çoğunlukla bulunur ve çevredeki naturel güzellikten istifade etmek için tasarlanmıştır. Akdeniz seçimi evler çoğu zaman aleni kat planlarına ve kucak kucak naturel fer ve havalandırma elde eden büyük pencerelere haizdir. Ek olarak, sakinlerin aleni havanın tadını çıkarabileceği verandalar ve teraslar şeklinde aleni alanlara da sahiptirler.

Akdeniz Seçimi

Akdeniz stili, sıva, taş ve kiremit şeklinde hafifçe, havadar malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Çatılar çoğu zaman düz ya da pişmiş toprak kiremitlerle eğimlidir ve pencereler çoğu zaman büyüktür ve elementlere açıktır. Akdeniz stili, kucak kucak havalandırma ve naturel fer sağlamış olduğu için çoğu zaman sıcak iklimlerde kullanılır.

V. Dağ Stili

Dağlık yerler engebeli arazileri, yüksek rakımları ve soğuk iklimleriyle karakterize edilir. Netice olarak, dağ mimarisi çoğu zaman dağların sıkıntılı koşullarına dayanacak biçimde tasarlanır.

Dağ mimarisinin ortak bir özelliği ağır kereste ve taş işçiliğinin kullanılmasıdır. Bu malzemeler kuvvetli ve dayanıklıdır ve binaları tabiat vakalarından korumaya destek olabilirler.

Dağ mimarisinin bir öteki ortak özelliği de dik çatıların kullanılmasıdır. Dik çatılar kar ve yağmurun dökülmesine destek sunar ve ek olarak yazın binaların serin kalmasına da destek olabilir.

Dağ mimarisi çoğu zaman büyük pencereler ve kapılar ihtiva eder. Bu açıklıklar kucak kucak naturel fer ve havalandırma sağlar, bu da binaların soğuk havalarda daha konforlu bulunmasına destek olabilir.

Bu genel özelliklere ayrıca, dağ mimarisi muayyen bölgeye bağlı olarak değişebilir. Sözgelişi, Alpler’deki dağ mimarisinin Rockies’teki dağ mimarisinden değişik olması muhtemeldir.

Genel hatlarıyla dağ mimarisi, dağların engebeli koşullarına fazlaca iyi ahenk elde eden, benzersiz ve büyüleyici bir stildir.

II. Manzaraya Göre Mimari Stiller

Aşağıda değişik coğrafyalarda görülen en yaygın mimari tarzlardan bazıları listelenmiştir:

• Akdeniz seçimi aleni renkli taş, sıva ve fayans kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman Akdeniz bölgesi şeklinde sıcak, kuru iklimlerde bulunur.
• Kıyı stili ahşap, taş ve deniz kabukları şeklinde naturel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin ılıman ve manzaranın güzel olduğu kıyı bölgelerinde bulunur.
• Dağ stili ağır kereste, taş ve arduvaz kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin soğuk ve arazinin engebeli olduğu dağlık bölgelerde bulunur.
• Çöl stili mütevazı çizgiler, toprak tonlarında renkler ve bolca gölge kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin sıcak ve kuru olduğu çöl bölgelerinde bulunur.
• Tropikal biçim parlak renkler, naturel malzemeler ve bolca havalandırma kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin sıcak ve nemli olduğu tropikal bölgelerde bulunur.
• Orman seçimi ahşap, taş ve saz kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin ılıman ve manzaranın yemyeşil olduğu ormanlık alanlarda bulunur.
• Gecekondu semti seçimi tuğla, dış cephe kaplaması ve zona şeklinde geleneksel malzemelerin kullanımıyla karakterize edilir. Bu yoldam çoğu zaman iklimin ılımlı olduğu ve evlerin çoğu zaman tek ailelik konutlar olduğu kenar mahalle bölgelerinde bulunur.

VII. Tropikal Yoldam

Tropikal mimari, tropikal iklimlerde bulunan bir mimari tarzıdır. Ahşap, bambu ve hasır şeklinde naturel malzemelerin kullanması ve aleni, havadar alanlarıyla karakterize edilir. Tropikal mimari, iç mekanı serin tutmak için kucak kucak gölge ve havalandırma ile iklimden istifade etmek için tasarlanmıştır.

Tropikal mimarinin en yaygın özelliklerinden bazıları şunlardır:

• Çıkıntılı çatılar
• Yüksek tavanlar
• Aleni hava avluları
• Havalandırmalı duvarlar
• Naturel malzemeler

Tropikal mimari, sıcak ve nemli iklimlere fazlaca müsait, güzel ve işlevsel bir stildir. Dünya genelinde tropikal bölgelerdeki evler, oteller ve öteki binalar için popüler bir seçimdir.

VIII. Orman Seçimi

Ormanlık yoldam, dünyanın dört bir tarafındaki ormanlık alanlarda bulunan bir tür mahalli mimaridir. Ahşap, taş ve saz şeklinde naturel malzemelerin kullanması ve sıradan, işlevsel tasarımıyla karakterize edilir. Ormanlık evler çoğu zaman su baskınlarından ve zararlılardan korunmak için kazıklar üstüne inşa edilir. Çoğu zaman yiyecek pişirmek ve ısıtmak için merkezi bir ocakları vardır ve ek olarak aleni havada yaşamak için bir verandaları ya da güverteleri olabilir.

Ormanlık seçimi, naturel çevresine iyi ahenk elde eden sürdürülebilir bir mimari biçimidir. Naturel malzemelerin kullanması, evin manzarayla bütünleşmesine destek sunar ve sıradan tasavvur, evin çevresel tesirini azaltır. Ormanlık evler ek olarak inşa edilmesi ve bakımı nispeten kolaydır, bu da onları uzak ya da kırsal bir alanda yaşamak isteyen insanoğlu için iyi bir seçenek haline getirir.

İşte Woodland evlerine dair birtakım örnekler:

• Rocky Dağları’nda bir kütük ev
• İngiliz kırsalında sazdan çatılı bir ev
• Amazon yağmur ormanlarında bir bambu kulübe

Woodland stili, muhtelif iklimlerde ve ortamlarda bulunabilen fazlaca yönlü ve uyarlanabilir bir mimari stilidir. Doğayla ahenk içerisinde yaşamak isteyen ve sıradan, işlevsel tasarımlardan hoşlanan kişiler için popüler bir seçimdir.

IX. Gecekondu semti Stili

Gecekondu semti mimari seçimi, sadeliği, tekdüzeliği ve pratikliğe odaklanmasıyla karakterize edilir. Gecekondu semti evleri çoğu zaman bir sıra halinde inşa edilir ve her evin benzer bir tasarımı vardır. Gecekondu semti evlerinin dış cephesi çoğu zaman tuğla ya da kaplamadan yapılır ve çatılar çoğu zaman üçgendir. Gecekondu semti evlerinin çoğu zaman bir ön verandası ve bir arka bahçesi vardır.

Gecekondu semti mimari seçimi, 20. yüzyılın başlarında ABD Birleşik Devletleri’nde geliştirildi. Otomobilin yükselişi ve insanların banliyölerde tek ailelik evlerde yaşama isteğinden etkilendi. Gecekondu semti mimari seçimi, ABD Birleşik Devletleri’nde hızla baskın mesken seçimi halini aldı ve bugün de popülerliğini sürdürüyor.

Gecekondu semti mimari seçimi, bireysellikten uzak olması ve bunaltan görünümü sebebiyle eleştirilmiştir. Sadece, güvenilir ve aile dostu bir mahallede sıradan, müsait fiyatlı bir ev isteyen kişiler için de popüler bir seçimdir.

S: Mimari stili etkileyebilecek değişik faktörler nedir?

A: Mimari stili etkileyen faktörler şunlardır:

* İklim: Bir bölgenin iklimi, binaların ve öteki yapıların tasarımı üstünde mühim bir etkiye haiz olabilir. Sözgelişi, sıcak ve kuru iklimlerde binalar çoğu zaman aleni ve havadar olacak biçimde tasarlanırken, soğuk ve nemli iklimlerde binalar çoğu zaman daha kapalı ve yalıtımlı olacak biçimde tasarlanır.
* Arazi: Bir bölgenin arazisi mimari stili de etkileyebilir. Sözgelişi, dağlık bölgelerde binalar çoğu zaman tepelerin ya da dağların yamaçlarına inşa edilecek biçimde tasarlanırken, düz bölgelerde binalar çoğu zaman daha özgür kalacak biçimde tasarlanır.
* Nebat örtüsü: Bir bölgenin nebat örtüsü de mimari stili etkileyebilir. Sözgelişi, yoğun ormanların olduğu bölgelerde binalar çoğu zaman ahşaptan yapılırken, azca ağacın olduğu bölgelerde binalar çoğu zaman taş ya da tuğladan yapılır.

S: Değişen etraf koşullarına cevap olarak değişik mimari stiller zamanla iyi mi evrimleşti?

A: Mimarlık stilleri, değişen etraf koşullarına cevap olarak zaman içinde evrimleşmiştir. Sözgelişi, aşağıdakiler değişik mimari stillerin iklim değişikliğine cevap olarak iyi mi evrimleştiğine dair birtakım örneklerdir:

* Sıcak ve kuru iklimlerde binalar daha aleni ve havadar hale geldi, havalandırmaya imkan elde eden büyük pencere ve kapılar kullanıldı.
* Soğuk ve nemli iklimlerde binalar, soğuğu dışarıda tutmak için minik pencere ve kapılarla daha kapalı ve yalıtımlı hale gelmiştir.
* Dağlık bölgelerde, arazinin sağlamış olduğu naturel korumadan istifade etmek amacıyla binalar, tepelerin ya da dağların yamaçlarına inşa edilmeye başlanmıştır.

S: Araştırmacıların bu mevzu ile alakalı daha çok data edinmek için kullanabileceği kaynaklar nedir?

A: Araştırmacıların mimari stiller ile çevreleyen ortam arasındaki ilişki ile alakalı daha çok data edinmek için kullanabileceği birtakım kaynaklar şunlardır:

* Britannica.com: Mimarlık
* History.com: Mimarlık
* Khan Academy: Erken Mimarlık