Nehirler yüzyıllardır mitolojinin bir parçası olmuştur. Birçok kültürde nehirlerin mukaddes ya da esrarengiz olduğuna inanılır. Nehirler çoğu zaman doğurganlık, hayat ve ölümle ilişkilendirilir.
* Nehir ile nehir arasındaki ayrım nelerdir?
* Nehirlerin değişik türleri nedir?
* Nehirlerin yararları nedir?
* Nehirlerin yüz yüze olduğu zorluklar nedir?
* Nehirleri iyi mi koruyabiliriz?
Antet | Yanıt |
---|---|
Nehir | Bir vadiden ya da öteki alçak bir alandan akan minik su akıntısı. |
Görünüm | Bir arazi parçasının tepeleri, vadileri, nehirleri ve ormanları da içeren naturel özellikleri. |
Şiir | Duygu ve düşünceleri ritmik ve yaratıcı bir halde anlatım etmek için sözcükleri kullanan bir edebiyat türü. |
Aktarım | Minik, naturel akan su hacmi. |
Su özellikleri | Nehirler, göller ve şelaleler şeklinde suyla alakalı naturel ya da insan yapımı özellikler. |
II. Nehir nelerdir?
Nehir, karada yüksek bir yerden alçak bir yere doğru bir kanalda akan naturel bir su akışıdır. Nehirler, yağmur ya da eriyen kardan gelen suyun yer altındaki bir çukurda birikmesi ve yokuş aşağı akmaya başlamasıyla kaynaklanır. Su aktıkça etrafındaki toprağı aşındırır ve suyun takip etmiş olduğu bir kanal oluşturur.
Nehirler, içme, sulama ve ulaşım için su sağlayarak manzaranın mühim özellikleridir. Ek olarak muhtelif nebat ve hayvanlara da ev sahipliği yaparlar.
Nehirlerin şiiri yüzyıllardır şairler tarafınca kutlanmıştır. Nehirler çoğunlukla hayat, güzellik ve özgürlüğün sembolleri olarak görülür.
III. Nehirlerin şiiri
Nehirler yüzyıllardır şairler için bir esin kaynağı olmuştur. Çoğu zaman yaşamın, güzelliğin ve özgürlüğün sembolleri olarak görülürler. Bu kısımda nehirlerin şiirini ve bu naturel harikaların özünü yakalamak için iyi mi kullanıldığını inceleyeceğiz.
Nehirler ile alakalı en eski şiirlerden kimilerini inceleyerek başlayacağız. Antik Yunanlılar ve Romalılar nehirlere bilhassa düşkündüler ve şiirlerinde sık sık nehirler ile alakalı yazıyorlardı. Örnek olarak, Yunan ozan Homeros, epik şiiri İlyada’da Skamander nehrini tanımladı. Romalı ozan Virgil, epik şiiri Aeneid’de Tiber nehrinden söz etti.
Daha çağdaş zamanlarda, şairler nehirler ile alakalı yazmaya devam ettiler. İngiliz ozan William Wordsworth, “The Prelude” şiirinde Derwent nehri ile alakalı yazdı. Amerikalı ozan Walt Whitman, “Song of Myself” şiirinde Mississippi Nehri ile alakalı yazdı.
Nehirler şiirde sembol olarak da kullanılmıştır. Örnek olarak, Styx nehri Yunan mitolojisinde çoğunlukla ölümün sembolü olarak kullanılır. Lethe nehri çoğunlukla unutkanlığın sembolü olarak kullanılır.
Netice olarak, nehirler yüzyıllardır şairler için bir esin kaynağı olmuştur. Çoğu zaman hayatın, güzelliğin ve özgürlüğün sembolleri olarak görülürler. Şairler, bu naturel harikaların özünü yakalamak için nehirleri kullanmışlardır ve ek olarak onları insan deneyiminin değişik yanlarını temsil etmek için sembol olarak kullanmışlardır.
IV. Manzaralardaki nehirler
Nehirler birçok manzaranın ortak bir özelliğidir ve bir zeminin karakterini şekillendirmede mühim bir rol oynayabilirler. Nehirler içme, sulama ve ulaşım için su sağlayabilir ve ek olarak yemek ve rekreasyon deposu da olabilirler. Ek olarak nehirler güzellik ve esin kaynağı olabilir ve çoğunlukla sanat, müzik ve edebiyat eserlerinde bulunabilirler.
Hayattaki en meşhur nehirlerden bazıları Mısır’daki Nil Nehri, Cenup ABD’daki Amazon Nehri, Çin’deki Yangtze Nehri ve ABD Birleşik Devletleri’ndeki Mississippi Nehri’dir. Bu nehirler, kıyılarında büyüyen medeniyetlerin zamanı ve gelişiminde mühim bir rol oynamıştır.
Nehirler ek olarak taşarak yaygın hasara yol açabildikleri için vehamet deposu da olabilir. Ek olarak nehirler, sıtma ve sarı humma şeklinde rahatsızlıkları taşıyabilen sivrisineklerin üreme alanı olabilir.
Risklere karşın nehirler birçok manzaranın olmazsa olmaz bir parçasıdır ve civarlarında yaşayan insanların hayatlarında dirimsel bir rol oynarlar.
V. Edebiyatta meşhur nehirler
Nehirler yüzyıllardır şairler ve yazarlar için bir esin kaynağı olmuştur. Edebiyattaki en meşhur nehirlerden bazıları şunlardır:
- William Shakespeare’in “Fırtına” ve Charles Dickens’ın “İki Şehrin Hikayesi” şeklinde birçok yazınsal eserde yer edinen İngiltere’deki Thames Nehri
- Victor Hugo’nun “Sefiller” ve Ernest Hemingway’in “Taşınabilir Şölen” şeklinde eserlerinde yer edinen Fransa’daki Seine Nehri
- Mark Twain’in “Huckleberry Finn’in Maceraları” ve Tennessee Williams’ın “Istek Tramvayı” şeklinde eserlerinde yer edinen ABD Birleşik Devletleri’ndeki Mississippi Nehri
- Rabindranath Tagore’un “Gitanjali” ve Kamala Markandaya’nın “Arzunun Sessizliği” şeklinde eserlerinde yer edinen Hindistan’daki Ganj Nehri
- Cao Xueqin’in “Kızıl Köşk Rüyası” ve Lu Xun’un “Ah Q’nun Reel Hikayesi” şeklinde eserlerinde yer edinen Çin’deki Yangtze Nehri
Bunlar edebiyatta yer edinen birçok nehrin bir tek birkaç örneğidir. Nehirler çoğunlukla hayat, ölüm ve yine doğuşun sembolleri olarak kullanılır ve ek olarak aşk, yitik ve ümit temalarını keşfetmek için de kullanılabilirler.
Bu kitap manzaralardaki akarsu ve derelerin şiirini araştırıyor. Şairlerin esin kaynağı olarak nehirleri kullanmalarının değişik yollarını ve nehirlerin bir yer, vakit ve duygu duygusunu iletmek için iyi mi kullanılabileceğini tartışıyor. Kitapta ek olarak William Wordsworth ve Emily Dickinson şeklinde şairlerin klasik eserlerinden Mary Oliver ve Gary Snyder şeklinde şairlerin modern şiirlerine kadar nehirlerle alakalı bir takım şiir de içeriyor.
VII. Müzikte nehirler
Nehirler yüzyıllardır müzik için bir esin kaynağı olmuştur. Bir dere kıyısındaki dalgaların yumuşak vuruşlarından, akıntıların çarpmasına kadar, suyun sesi hayal gücümüzü ele aktarma ve duygularımızı harekete aktarma kabiliyetine haizdir.
Klasik müzikte nehirler muhtelif duygu ve fikirleri temsil etmek için kullanılmıştır. Beethoven’ın Altıncı Senfonisinde Tuna Nehri tabiat ananın enerjisini ve naturel dünyanın güzelliğini sembolize eder. Debussy’nin La Mer’inde okyanusun dalgaları yaşamın devamlı değişen ve tahmin edilemez doğasını temsil eder.
Popüler müzikte nehirler muhtelif duyguları iletmek için de kullanılmıştır. Bob Dylan’ın “The River” isimli eserinde Mississippi Nehri dönemin geçişini ve değişimin kaçınılmazlığını temsil eder. Bruce Springsteen’in “The Promised Land” isimli eserinde Delaware Nehri daha iyi bir geleceğin umudunu ve vaadini sembolize eder.
Nehirler müzikte bir yer duygusu yaratmak için de kullanılmıştır. Hank Williams’ın “Jambalaya (On the Bayou)” isimli eserinde Mississippi Nehri, Louisiana körfezinin manzaralarını, seslerini ve kokularını andırmak için kullanılmıştır. John Denver’ın “Country Roads” isimli eserinde Potomac Nehri, şarkıcının Batı Virginia’daki çocukluk evine dair bir nostalji duygusu yaratmak için kullanılmıştır.
Muayyen bir yeri, bir duyguyu ya da bir fikri temsil etmek için kullanılsalar da nehirler devamlı müzik için bir esin kaynağı olmuştur. Tabiat ananın gücünün ve naturel dünyanın güzelliğinin bir hatırlatıcısıdırlar.
VIII. Filmdeki nehirler
Nehirler hem kurgusal aynı zamanda belgesel birçok filmimizde yer verilmiştir. En meşhur dere filmlerinden bazıları şunlardır:
- Huckleberry Finn’in Maceraları (1939)
- Afrika Kraliçesi (1951)
- Nehir (1951)
- Arabistanlı Lawrence (1962)
- Kwai Nehri Üstündeki Köprü (1957)
- Kıyamet Şimdi (1979)
- Vazife (1986)
- Kurtlarla Dans (1990)
- İnce Kırmızı Çizgi (1998)
- Yüzüklerin Efendisi: İki Kule (2002)
- Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü (2003)
- Avatar (2009)
- Büyük Budapeşte Oteli (2014)
- Diriliş (2015)
- Dunkirk (2017)
- Mamma Mia! Yeniden Başlıyoruz (2018)
- İrlandalı (2019)
- Ölmek İçin Vakit Yok (2021)
Bu filmler nehirlerin güzelliğini, enerjisini ve tehlikesini ve ek olarak nehirlerin çevresinde oluşan insan ilişkilerini incelemiştir. Ek olarak nehirlerin karşılaşmış olduğu çevresel zorlukları ve onları korumanın önemini vurgulamışlardır.
IX. Mitolojide nehirler
Nehirler yüzyıllardır mitoloji ve folklorun bir parçası olmuştur. Çoğu zaman bir hayat ve doğurganlık deposu olarak görülürler, sadece hem de tehlikeli ve öngörülemez de olabilirler. Birtakım kültürlerde nehirlerin tanrılara ve ruhlara ev sahipliği yaptığına inanılır.
Mitolojideki en meşhur dere tanrılarından biri, yaşayanların dünyası ile yeraltı dünyası arasındaki sınırı gerçekleştiren Styx nehrinin Yunan tanrısıdır. Styx kuvvetli ve ürkütücü bir tanrıdır ve nehrinin yeraltı yaşamına girmenin ya da oradan çıkmanın tek yolu olduğu söylenir.
İskandinav mitolojisinde Vimur Nehri’nin hayattaki bütün kötülüklerin deposu olduğu söylenir. Karanlık ve tehlikeli bir nehirdir ve ondan içen hepimiz lanetlenecektir.
Çin mitolojisinde Luo Nehri’nin bütün bilginin deposu olduğu söylenir. Mukaddes bir nehirdir ve ondan içen her insana bilgelik ve aydınlanma bahşedilir.
Nehirler hem de tarih süresince şairler ve sanatçılar için bir esin kaynağı olmuştur. Resimlerde, heykellerde ve müzikte tasvir edilmişlerdir. Nehirler hem de hayat, ölüm ve ruhun yolculuğu için metafor olarak kullanılmıştır.
Nehirler bugün de hayatımızda mühim bir rol oynamaya devam ediyor. Bizlere su, yemek ve ulaşım sağlıyorlar. Ek olarak güzellik ve esin kaynağı da oluyorlar.
S1: Nehir nelerdir?
Nehir, karada bir kanalda akan naturel su akışıdır.
S2: Nehirlerin şiiri nelerdir?
Nehir şiiri, nehirlerin şiirde bir mevzu olarak kullanılmasıdır. Nehirler yüzyıllardır şiirde hayat, ölüm, aşk ve kaybın sembolü olarak kullanılmıştır.
S3: Edebiyatta ünlü nehirler hangileridir?
Edebiyatta meşhur nehirlerden bazıları Yunan mitolojisinde Styx Nehri, İngiliz edebiyatında Thames Nehri ve Amerikan edebiyatında Mississippi Nehri’dir.
0 Yorum